ورود رسمی هوش مصنوعی به حوزه ادبیات ترجمه

بزرگترین ناشر در کشور هلند به صور رسمی برنامه‌های آزمایشی استفاده از هوش مصنوعی را برای کمک به ترجمه داستان‌های تجاری تایید کرده است.

به گزارش راه نو آنلاین، «VBK» که بزرگترین ناشر در کشور هلند محسوب می‌شود، اعلام کرد قصد دارد از هوش مصنوعی برای ترجمه «تعداد محدود کتاب» به انگلیسی استفاده کند.

ونسا ون هافوگن، مدیر بازرگانی این انتشارات گفت: «VBK بزرگترین ناشر در هلند، که در اوایل امسال توسط انتشارات آمریکایی سایمون اند شوستر خریداری شد، از هوش مصنوعی برای کمک به ترجمه تعداد محدودی کتاب استفاده می‌کند».

«این پروژه شامل کمتر از ۱۰ عنوان می‌شود که همه داستان‌های تجاری هستند و از آن برای هیچ عنوان ادبی استفاده نخواهد شد و نباید استفاده شود. این اقدام به صورت آزمایشی است و ما فقط کتاب‌هایی را در نظر می‌گیریم که حقوق انگلیسی در آن‌ها فروخته نشده است و فرصتی برای فروش حقوق انگلیسی این کتاب‌ها در آینده پیش‌بینی نمی‌کنیم.»

یکی از سخنگویان این انتشارات به وبسایت بوک‌سلر گفت: «یک مرحله ویرایش وجود خواهد داشت و از نویسندگان خواسته شده است که مجوز این کار را بدهند. ما با هوش مصنوعی کتاب نمی‌سازیم، همه چیز با عمل انسان شروع می‌شود و به پایان می‌رسد.»

به گزارش گاردین، میشل هاچیسون، برنده جایزه بوکر بین‌المللی ۲۰۲۰ برای ترجمه کتاب «ناراحتی عصر» اثر لوکاس رینولد، در این باره گفت: «این اظهار نظر که ناشر قصد دارد از ترجمه هوش مصنوعی فقط برای داستان‌های تجاری  و نه آثار ادبی استفاده کند، بر این فرض بنا شده که این کتاب‌ها صرفاً فرمول‌وار هستند و حاوی عناصر خلاقانه زیادی نیستند که برای نویسندگان و خوانندگان این نوع آثار توهین‌آمیز است».

دیوید مک‌کی، مترجم ادبی که از هلندی به انگلیسی ترجمه می‌کند نیز اظهار کرد: «خارج کردن مترجم از حلقه، در را به روی ترجمه‌های نادرست یا گمراه‌کننده باز می‌کند که به خوانندگان خدمات چندانی نخواهد داد. اگرچه قابل درک است که ناشران می خواهند از فناوری های جدید برای افزایش کارایی خود استفاده کنند، اما برنامه‌های این ناشر هلندی بسیار بی پروا به نظر می رسد. اگر من یکی از نویسندگان انتشارات «VBK» بودم، بسیار نگران این بودم که چگونه این ترجمه‌های هوش مصنوعی بر کار من منعکس می‌شوند و بر شهرت من تأثیر می‌گذارند.»

نتایج یک نظرسنجی در اوایل سال میلادی توسط انجمن نویسندگان بریتانیا (SoA) نشان می‌دهد که بیش از یک‌سوم مترجمان به دلیل هوش مصنوعی مولد کار خود را از دست داده‌اند و بیش از ۴ نفر از هر ۱۰ مترجم گفتند که درآمد آنها به دلیل هوش مصنوعی مولد کاهش یافته، در حالی که بیش از سه‌چهارم از مترجمان بر این باورند که فناوری در حال ظهور بر درآمد آینده آنها تأثیر منفی خواهد گذاشت.

«توماس بانستد» که ترجمه‌های او از اسپانیایی شامل کتاب «همه عشق‌ها» اثر «آگوستین فرناندز مالو» می‌شود با اشاره به این که تمایز بین مترجمان ادبی و مترجمان تجاری مهم است، بیان کرد: «اگرچه یک‌سوم مترجمان در نظرسنجی اعلام کرده‌اند که معتقدند کارشان را به دلیل هوش مصنوعی از دست داده‌اند، ترجمه ادبی در دست انسان‌ها باقی مانده است. کاری که احتمالاً به هوش مصنوعی سپرده شده از نوع موارد ساده‌ای خواهد بود که نیازی به جزئیات زیادی ندارد، مانند دستورالعمل‌ها.»

نیکولا اسمالی که از زبان سوئدی و نروژی به انگلیسی ترجمه می‌کند نیز می‌گوید: «نگارش اصطلاحی و پیچیده» احتمالاً نزد مترجمان انسانی باقی خواهد ماند. اما شاید افرادی که رمان‌های جنایی و عاشقانه را ترجمه می‌کنند و در حال حاضر به دلیل هوش مصنوعی کار کمتری دارند، همگی شروع به ورود به موضوعات پیچیده کنند و همه ما برای فضا در آن جایگاه مبارزه کنیم. امیدوارم این‌طور نباشد!»

ایان گیلز رئیس مشترک انجمن مترجمان بریتانیا نیز فاش کرد که درآمد او از کارهای ترجمه تجاری از ابتدای سال ۲۰۲۳ به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است. از دست دادن منبع درامد از محل ترجمه برای مترجمان ادبی به معنای بالا بردن استانداردها برای ورود به صنعت است، به این معنا که تنها کسانی که ثروت دارند می‌توانند ادبیات را برای انتشار ترجمه کنند. او همچنین گفت که کاهش هزینه‌ها به ترجمه غیرادبی محدود نمی‌شود. یک ناشر متخصص در کتاب‌های الکترونیکی و کتاب‌های صوتی که قبلاً برای آن‌ها ترجمه کرده است، به فرآیندی به نام پس‌ویرایش تغییر کرده است، زمانی که مترجم هوش مصنوعی برای اولین بار ترجمه یک کتاب را انجام می‌دهد و پس از آن یک ویرایشگر انسانی متن را بررسی و تغییراتی ایجاد می‌کند.

«Nuanxed»، شرکتی که ترجمه را از طریق «پس- ویرایش» تسهیل می‌کند، اعلام کرد در حالی که کار مترجمان در حفظ کیفیت بالای ادبیات در ترجمه ضروری است، روش‌های آنها باید در کنار پیشرفت‌های تکنولوژیک تکامل یابد. رابرت کاستن کارلبرگ، مدیرعامل این شرکت بر این باور است که گنجاندن هوش مصنوعی در جعبه ابزار مترجمان،  بهره‌وری را بدون قربانی کردن خلاقیت یا کیفیت، افزایش می‌دهد.

با این حال، نیکولا اسمالی می‌گوید این نگرانی وجود دارد که پس‌ویرایش کار بسیار بیشتری برای مترجمان ایجاد کند، که باید متن‌ها را با دقت مقایسه کنند تا خوانش‌های نادرست و سبک ضعیف یا اصطلاحات نادرست  را تصحیح کنند. او گفت: همکارانی که این نوع کار پس‌ویرایش را انجام داده‌اند می‌گویند که این کار مستلزم توجه به مراتب بالاتری از ترجمه است، زیرا متن تولیدشده توسط هوش مصنوعی اغلب بسیار معقول به نظر می‌رسد. 

از ۷۸۷ عضو انجمن نویسندگان بریتانیا از جمله نویسندگان داستانی و غیرداستانی، فیلمنامه‌نویسان، شاعران و روزنامه‌نگاران، و همچنین تصویرگران و مترجمان، ۹۴ درصد گزارش کردند در صورتی که از کارشان برای توسعه ابزارهای هوش مصنوعی استفاده می‌شود، خواهان دریافت غرامت هستند و بنابراین نیاز فوری به مقررات دولتی ابزارهای هوش مصنوعی برای اطمینان از توسعه و استفاده «اخلاقی و قانونی» آن وجود دارد.

ایان گیلز رئیس مشترک انجمن مترجمان بریتانیا می‌گوید که مطمئن است، عمل ترجمه خلاقانه و ادبی به این شکل ادامه خواهد داشت و برای بسیاری تمایل عمیقی به ترجمه وجود دارد و  مخاطبانی وجود دارند که خواهان محتوای ترجمه‌شده توسط انسان هستند.