آیا مولتیویتامین ضعف رژیم غذایی را جبران میکند؟
به گزارش پایگاه خبری راه نو آنلاین، شاید تصور کنید که مولتیویتامینها مانند زرهی در برابر وعدههای غذایی عجولانه و کمتر مغذی عمل میکنند، اما مطالعات اخیر نشان دادهاند که در واقع -به جز چند مورد استثنا- باعث بهبود وضعیت سلامتی نمیشوند و قرصهایی که حاوی مواد مغذی بیش از حد هستند، حتی ممکن است نتیجه معکوس داشته باشند. در اینجا نکاتی در مورد مولتیویتامینها آمده است: در چه مواردی احتمالا مفیدند، چه زمانی مضرند یا مطلقا هیچ فایدهای ندارند.
مولتیویتامینها در مقابل تغذیه
مصرف روزانه مولتیویتامین احتمالا ناجی شما نخواهد بود. هاوارد سسو، دانشیار اپیدمیولوژی در دانشکده پزشکی هاروارد، که پیامدهای استفاده از مولتیویتامینها را بر سلامت افراد مطالعه کرده است، میگوید: «رژیم غذایی، ورزش و سایر عادات سالم زندگی بیشترین اهمیت را دارند.» مولتیویتامینهای موسوم به «گسترده»، ترکیبی از طیف وسیعی از ریزمغذیها هستند که معمولا شامل حدود ۱۳ ویتامین ضروری مانند A، C و D و ۱۵ ماده معدنی مانند کلسیم، منیزیم و روی میشوند.
مولتیویتامینهای دیگر روی تعداد کمتری از مواد مغذی تمرکز دارند که نیازهای خاصی مانند سلامت استخوان یا پوست را هدف میگیرند.
اما انسانها تکامل یافتهاند تا مواد مغذی خود را از غذای واقعی دریافت کنند که مزایای عمدهای نسبت به قرصها دارد.
تحقیقاتی که فواید واضح مولتیویتامینها را نشان دهند، اندک است. در آزمایشی بزرگ و دقیق، سسو پزشکان مردی را که بیش از یک دهه روزانه مولتیویتامین مصرف میکردند، تحت نظر قرار داد. او دریافت که این داروها به جلوگیری از بیماری قلبی یا مرگ زودرس کمکی نمیکنند، اما با کاهش برخی موارد سرطان و آب مروارید مرتبط هستند.
چه کسانی ممکن است از مولتیویتامینها سود ببرند؟
یکی از این گروهها سالمندان هستند. سسو میگوید: «برخی کمبودهای تغذیهای در افراد مسن بیشتر بروز میکند. رایجترین نمونهها مربوط به ویتامینهای B12 و D است.»
سسو و همکارانش در آزمایشی که سال ۲۰۲۴ روی حدود ۵ هزار فرد مسن انجام دادند، دریافتند که مصرف مولتیویتامین منجر به تقویت حافظه و به تأخیر انداختن پیری شناختی تا دو سال میشود.
در همان آزمایش اما با گروهی بزرگتر از سالمندان، مصرفکنندگان مولتیویتامین کمتر احتمال داشت به سرطان ریه مبتلا شوند، اما هیچ فایدهای برای سایر سرطانها یا بیماریهای قلبی مشاهده نشد.
سسو توضیح میدهد گروه دیگری که ممکن است از مصرف مولتیویتامینها منتفع شوند، افرادی هستند که رژیمهای غذایی کمکالری دارند، به دلیل بیماری مزمن کماشتها هستند یا به غذای سالم دسترسی کمی دارند.
گیاهخواران و وگانها (کسانی که هیچ فرآورده حیوانی را نمیخورند) ممکن است برخی ویتامینها و مواد معدنی خاص را از دست بدهند. استفانی لوپز نیمن، متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی آرکانزاس میگوید: «برای آنها مصرف مولتیویتامین ممکن است مفید باشد.» او میافزاید که مولتیویتامینها همچنین ممکن است به زنان باردار که بیشتر با خطر کمبود مواد مغذی مانند فولات (نوعی ویتامین B) و آهن مواجهاند، کمک کنند یا در دورههای استرس مزمن و کمبود خواب (که پختن غذاهای مغذی را مختل و ایمنی بدن را تضعیف میکنند) مفید باشند.
مولتیویتامینهای تخصصی
برای مصرف مولتیویتامینها با متخصصان تغذیه صحبت کنید. آنها میتوانند آزمایشهایی برای کشف هرگونه مشکلی در این زمینه تجویز کنند. همچنین ممکن است علاوه بر تغییرات رژیم غذایی، مولتیویتامینی تخصصی را که فقط حاوی مواد مغذی لازم برای کمبودی خاص است، توصیه کنند.
مولتیویتامینهای تخصصی معمولا حاوی ویتامین B12 هستند که بهخصوص ممکن است گیاهخواران با کمبود آن مواجه باشند. لوپز نیمن بهندرت گوشت میخورد و پزشک او مولتیویتامینی حاوی B6 و فولات را پیشنهاد کرد.
خطرات مولتیویتامینها
زیادهروی در مصرف مولتیویتامینها خطر کاهش فواید آنها یا عوارض جانبی مضر را در پی دارد. در مصرف مولتیویتامینها، چه عمومی چه تخصصی، درباره نیازهای تغذیهای خود با پزشک یا متخصص تغذیه صحبت کنید. ممکن است همیشه قرصی نیاز نداشته باشید که میزان توصیهشده روزانه برای هر ویتامین و ماده معدنی را تامین کند.
کریستی باک، متخصص تغذیه کودکان در واشنگتن دیسی، میگوید: «ما همه چیز را به صورت صددرصد نمیخواهیم.» بسیاری از مواد مغذی حتی در درصدهای پایینتر یکدیگر را تقویت میکنند و قادرند صددرصد نیازهای بدن را تأمین کنند.
باک میافزاید که مصرف بیش از حد برخی مواد مغذی ممکن است باعث تضعیف سایر مواد از این دست شود. برای مثال، او میگوید که دریافت بیش از ۱۰۰ درصد کلسیم روزانه ممکن است با آثار مفید آهن تداخل داشته باشد.
مواد مغذی اضافی ممکن است به مرور زمان تجمع یابند و سمی شوند. باک توضیح میدهد که بهطور خاص، ویتامینهای محلول در چربی، مانند A، D، E و K، در بافتهای بدن انباشته میشوند و احتمال رسیدن آنها به سطوح سمی افزایش مییابد. لوپز نیمن هم میگوید: «برای مثال، دوزهای بالای ویتامین E – مثلا ۱۲۰۰ میلیگرم – ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند اسهال، ضعف یا تاری دید شود.»
چرا تصمیم میگیریم مولتیویتامین بخوریم
بسیاری از ما به مولتیویتامینها روی میآوریم زیرا فکر میکنیم برای تهیه غذای سالم وقت نداریم. اما پزشکان و متخصصان تغذیه میتوانند به شما کمک کنند تا این فرض را دوباره بررسی کنید. رائده باصیری، استادیار مطالعات تغذیه در دانشگاه جورج میسون آمریکا، میگوید که پختوپز در حجم کم و میانوعدههای سالم قابل حمل، ضمن کاهش فشار کمبود زمان، تضمینکننده مقادیر چشمگیری از مواد مغذی است.
اینکه آیا باید مولتیویتامین مصرف کرد یا نه، ممکن است به ترجیح شخصی بستگی داشته باشد. سسو بر اساس تحقیقات خودش، پس از ۵۰ سالگی، علاوه بر تغذیه سالم، شروع به مصرف روزانه مولتیویتامین کرد. او میگوید که همیشه مولتیویتامین را با غذا مصرف میکند، زیرا بدن آن را به این شکل بهتر تشخیص میدهد و به کار میگیرد.
برخی هم ممکن است مایل باشند فواید مولتیویتامین را برای بدن خود با دقت بیشتری بررسی کنند. به عنوان مثال، افزایش ساعات خواب، برای بسیاری از مردم بیش از هر قرصی سلامت را تقویت میکند. باک میگوید: «مولتیویتامین ممکن است برخی مواقع مفید باشد، اما همیشه راه حل مناسب نیست.»
مترجم: فرشته کیانی
منبع: تایم
ارسال دیدگاه